Gezonde voeding en gewicht bij diabetes

Hoeveel fruit mag bij diabetes?

“Liever sla en bloemkool dan twee mango’s per dag”

Uit een online test van de Diabetes Liga (2019) blijkt dat de Vlaming ronduit slecht scoort wat zijn kennis van diabetes betreft. Er blijken nog steeds grote misverstanden te bestaan. “Diabetes is dan ook een complexe aandoening”, verklaart professor Chantal Mathieu, diensthoofd endocrinologie aan het UZ Leuven en erevoorzitter van de Diabetes Liga.

Chantal Mathieu
  • Krijg je diabetes door te veel suiker te eten?

    Prof. Mathieu: “Neen, maar laten we suiker zeker niet vrijpleiten. Onze voeding bevat veel eiwitten en vet, en dus veel calorieën, maar ook veel snelle suikers. Dat maakt ons sowieso allemaal te dik. Bovendien bewegen we te weinig. De combinatie van calorierijke voeding en weinig bewegen leidt tot overgewicht, en overgewicht is de wortel van type 2 diabetes.”

  • Fruit is gezond, mag ik er ongelimiteerd van eten?

    Prof. Mathieu: “Fruit is gezond, ja, maar in fruit zit veel suiker. Eén stuk fruit per dag is OK, maar als je overgewicht hebt, zijn 2 tot 3 stukken fruit veel calorieën. Veel suiker draagt onrechtstreeks bij tot type 2 diabetes. Ik zie mijn patiënten dan ook veel liever sla, champignons, peperoni en bloemkool eten dan twee mango’s per dag.”

  • Wat met vruchtensap?

    Prof. Mathieu: “Fruitsap is gezond, maar één glas vruchtensap bevat veel suiker. Daarom drink je best niet te veel vruchtensap.”

  • Wat met light- en zerodranken?

    Prof. Mathieu: “Light- en zerodranken zijn calorieloos, maar studies hebben aangetoond dat deze dranken misschien het microbioom in onze darmen veranderen, waardoor we toch meer de neiging krijgen tot obesitas en type 2 diabetes. Ze zouden bovendien onze smaak en onze voorkeur van voedsel veranderen, zodat je meer neiging hebt om ook in andere voedingsproducten het zoete te kiezen.”

  • Heeft type 2 diabetes ook een genetische aanleg?

    Prof. Mathieu: “Ja. Mensen van het Kaukasische ras (Europese origine) hebben een betere weerstand voor type 2 diabetes. Mensen van Indische, Turkse, Afrikaanse (zowel zwarte als Maghrebijnse bevolking) en Zuid-Amerikaanse (Indiaanse) origine daarentegen hebben een grotere gevoeligheid voor type 2 diabetes. Zolang ze slank blijven, is er geen probleem, maar zodra ze een beetje overgewicht krijgen, lopen ze een hoger risico op type 2 diabetes.”

  • Ik heb een buikje, kan dat kwaad?

    Prof. Mathieu: “De buik speelt een grote rol bij type 2 diabetes, voornamelijk het buikvet dat je ziet ontstaan bij mannen en vrouwen die ouder worden. Mensen van Indische, Turkse, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse origine zullen al type 2 diabetes krijgen met een heel klein buikje, in vergelijking met mensen van Kaukasische oorsprong.”

  • Is de foetus in de baarmoeder bij zwangerschap beschermd?

    Prof. Mathieu: “Bij een foetus die in de baarmoeder gevormd is in een periode dat zijn mama hongersnood had of een armere voeding met weinig eiwitten, is de bètacel, de cel die de insuline moet produceren, minder goed gevormd. Als die persoon in het latere leven te kampen krijgt met overgewicht, dan loopt hij een groter risico. Zo weten we uit studies die uitgevoerd werden in Nederland dat mannen die geboren zijn tijdens of na de oorlogswinter, een grotere kans hebben om type 2 diabetes te krijgen dan mannen die drie/vier jaar ervoor of erna geboren zijn, met eenzelfde buikje, met dezelfde leeftijd.”

  • Is er meer dan één factor die diabetes uitlokt?

    Prof. Mathieu: “Diabetes is een complexe ziekte. Naast eet- en leefgewoonten, aanleg, origine  en de vorming als foetus speelt ook de erfelijkheid een rol. Als een van je ouders type 2 diabetes had, dan is jouw kans om het ook te krijgen 1 op 2. Daarbij komt dan onze omgeving: we bewegen te weinig we eten te geraffineerd. En als je dan nog eens als foetus in de buik van je mama zat in een arm land in een periode waarin er weinig eten was, en dan naar hier verhuist, waar je alles eet, dan is de kans op diabetes groter. Het is een verhaal van plus plus plus.”

  • Wat kunnen we doen om geen type 2 diabetes te krijgen?

    Prof. Mathieu: “Zorg er eerst en vooral voor dat je geen overgewicht krijgt en beweeg. Maar één zaak die je zelf niet in handen hebt, is je aanleg.”

  • Vroeger sprak men van ouderdomsdiabetes...

    Prof. Mathieu: “Vroeger werd type 2 diabetes ouderdomsdiabetes genoemd. We hebben dat veranderd omdat we ondertussen, door de groeiende epidemie van obesitas en het weinig bewegen, mensen zien van 20 à 30 jaar met type 2 diabetes. De term ouderdomsdiabetes was er wel voor een reden. Namelijk, hoe ouder je wordt, hoe meer kans je hebt op type 2 diabetes.”

  • Wees er vroeg bij!

    Prof. Mathieu: “Als je boven de 45 bent, laat dan eenmaal per jaar je nuchtere glykemie  prikken door de dokter. Als je je vroeg laat behandelen én je past je leefstijl aan én je neemt je medicatie, dan kan de ziekte heel lang onder controle worden gehouden en dan kunnen alle verschrikkelijke verwikkelingen van diabetes worden voorkomen.”

Brochure diabetes

Onze brochure rond diabetes geeft meer uitleg over de aandoening & tips om hiermee om te gaan.

Gezonde voeding en gewicht bij diabetes