Voedingsgewoontes, beweging en slaap bij jongeren

2 meisjes drinken water

Uit een recente reeks onderzoeksresultaten van de vierjaarlijkse "HBSC-studie" onder 20.000 Vlaamse jongeren blijkt dat steeds meer jongeren te weinig slapen en geen dagelijks ontbijt en groenten consumeren. Desondanks is er een positieve ontwikkeling waar te nemen: jongeren drinken meer water en minder gesuikerde frisdranken dan vier jaar geleden. Het onderzoek laat ook zien dat er een groeiend aantal jongeren is met overgewicht en obesitas, terwijl minder jongeren voldoende slaap krijgen. Gelukkig bewegen steeds meer jongeren voldoende, hoewel dit voornamelijk bij jongens het geval is.

Over het onderzoek

De "Jongeren en Gezondheid"-studie, uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit Gent met steun van het Departement Zorg, omvatte meer dan 20.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar. Deze studie maakt deel uit van de internationale Health Behaviour in School-aged Children-studie (HBSC), die sinds 1982 om de vier jaar in een groeiend aantal landen en regio's in Europa en Noord-Amerika wordt uitgevoerd. De internationale resultaten van dit onderzoek worden verwacht in het najaar van 2023.

Resultaten

  • Voedingsgewoonte

    De studie bracht zowel positieve als negatieve veranderingen aan het licht. Het aandeel jongeren dat dagelijks water drinkt, steeg van 86,4% in 2018 naar 87,6% in 2022. Daarentegen nam het aandeel jongeren dat dagelijks groenten eet sterk af van 61,9% in 2018 naar 54,5% in 2022. De fruitconsumptie bleef stabiel met respectievelijk 37,5% in 2018 en 36,5% in 2022. Bovendien daalde het aantal jongeren dat doordeweeks dagelijks ontbeet sterk van 68,6% in 2018 naar 58,6% in 2022. De studie toont ook aan dat jongeren uit het aso gezondere voedingsgewoonten hebben dan jongeren uit het bso. Initiatieven zoals Snack&Chill en oog voor lekkers hebben al invloed op scholen, en deze inspanningen moeten worden voortgezet.

  • Overgewicht en lichaamsbeeld

    Het percentage jongeren met overgewicht en obesitas steeg aanzienlijk van 13,8% in 2018 naar 21,7% in 2022. Het merendeel van de jongeren dat een dieet volgt of denkt dit te moeten volgen, zijn meisjes (47,5%) in vergelijking met jongens (26,7%). Bovendien zijn meisjes over het algemeen minder tevreden over hun lichaam (60,9%) dan jongens (86,4%).

  • Beweging en zitgedrag

    Op het gebied van beweging zijn de resultaten gemengd. Meer jongeren bewegen voldoende (van 17,5% in 2018 naar 20,1% in 2022), maar minder jongeren voldoen aan de aanbeveling om minder dan 2 uur per dag achter een scherm te zitten (van 7,8% in 2018 naar 5,0% in 2022). Jongens bewegen over het algemeen vaker voldoende (25,5%) dan meisjes (14,0%). Hoewel er een positieve stijging is in jongens die dagelijks voldoende bewegen, zijn er nog steeds 3 op de 4 jongens die dit niet doen. Bij meisjes is er helaas geen vooruitgang. Internationaal onderzoek wijst uit dat meisjes onvoldoende worden gestimuleerd door leraren, ouders en vrienden. Om deze obstakels aan te pakken, is het recent gelanceerde SWEEP-initiatief opgericht om jongeren activiteiten aan te bieden die aansluiten bij hun interesses.

  • Slaap

    Wat betreft slaapgewoonten onder jongeren blijkt uit het onderzoek dat een groter percentage van de 11- tot 12-jarigen (51,4% in 2022) en 13- tot 18-jarigen (67,3% in 2022) tijdens schooldagen niet de aanbevolen uren slaap krijgt. Bovendien meldde een groter percentage jongeren een slechte slaapkwaliteit, namelijk 48,4% in 2022 in vergelijking met 40,3% in 2018.