Baarmoederhalskanker: laat je screenen

De baarmoederhals vormt de verbinding tussen de baarmoeder en de vagina. Het slijmvlies in de baarmoederhals is uit andere cellen opgebouwd dan het slijmvlies in de baarmoedermond. In het overgangsgebied waar deze twee soorten cellen aan elkaar grenzen ontstaat meestal baarmoederhalskanker.

Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Dit virus wordt verspreid door huid-huidcontact (ook seksueel contact).

Meestal is ons lichaam in staat om dit virus te overwinnen, maar bij 10 tot 20% van de vrouwen ontstaat er een chronische infectie. Deze infectie zorgt voor een hogere kans op celveranderingen, waarbij normale cellen veranderen in afwijkende cellen. Vaak verdwijnen deze afwijkende cellen ook weer vanzelf.

Bij een toename van het aantal afwijkende cellen ontstaat er een voorstadium van baarmoederhalskanker (dysplasie). Als dit niet wordt behandeld, kan er baarmoederhalskanker ontstaan. In dit voorstadium heeft de vrouw meestal geen klachten. Alleen via een uitstrijkje kan je dit voorstadium ontdekken.

Wanneer je een van de onderstaande klachten hebt, raadpleeg je het best onmiddellijk je huisarts:

• abnormaal bloedverlies (bijvoorbeeld tussen de maandstonden of na de menopauze);
• vaginaal bloedverlies na seksueel contact;
• vaginale afscheiding (waterig of etterig).

Baarmoederhalskanker komt het meest voor bij vrouwen tussen de 25 en 65 jaar.

Weet dat er wel 10 tot 15 jaar kan liggen tussen het oplopen van de infectie en het ontstaan van baarmoederhalskanker.

Laat een uitstrijkje* nemen bij je arts. Zo kan een voorstadium van baarmoederhalskanker tijdig ontdekt worden en zal de behandeling minder ingrijpend zijn.

De kosten voor het onderzoek krijg je om de drie jaar terugbetaald. Jij betaalt enkel het remgeld voor de consultatie bij de huisarts of gynaecoloog.

*Je bent tussen 25 en 29 jaar: vanaf 1 januari 2025 ontvang je elke drie jaar een uitnodiging van het Centrum voor Kankeropsporing.

Je bent tussen 30 en 64 jaar: vanaf 1 januari 2025 ontvang je elke vijf jaar een uitnodiging van het Centrum voor Kankeropsporing.

Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker verandert vanaf 1 januari 2025

Je bent tussen 25 en 29 jaar

• Je ontvangt elke drie jaar een uitnodiging van het Centrum voor Kankeropsporing via My eBox of via de post.
• De afname van het uitstrijkje: je maakt een afspraak bij je huisarts of gynaecoloog op een dag dat je niet opgesteld bent. 
• In het labo: eerst wordt het staal onderzocht op afwijkende cellen. 
  • De aanwezigheid van afwijkende cellen betekent nog niet dat je kanker hebt, wel dat vervolgonderzoek nodig is.
  • Bij geen afwijkende cellen, is een uitstrijkje om de drie jaar voldoende. Baarmoederhalskanker groeit heel langzaam.

Je bent tussen 30 en 64 jaar

• Je ontvangt elke vijf jaar een uitnodiging van het Centrum voor Kankeropsporing via My eBox of via de post. De eerste maal dat je een uitstrijkje laat maken na 1/1/2025, doe je dat best nog éénmalig drie jaar na het vorige.
• De afname van het uitstrijkje: je maakt een afspraak bij je huisarts of gynaecoloog op een dag dat je niet opgesteld bent. De afname van het uitstrijkje verandert niet als je ouder dan 30 jaar bent.
• In het labo: eerst wordt het staal onderzocht op de aanwezigheid van HPV.
  • Is dit het geval, dan wordt het uitstrijkje verder onderzocht op afwijkende cellen.
  • Is dat niet het geval, dan is een uitstrijkje om de 5 jaar voldoende. Het risico op baarmoederhalskanker is dan zeer laag want de HPV-test is héél erg gevoelig.

• Er bestaan vaccins tegen HPV, maar die bieden geen bescherming tegen alle HPV-soorten die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.
• Inenting heeft vooral zin bij wie nog niet in aanraking is gekomen met het virus. Aangezien HPV via seksueel contact kan worden overgedragen, gebeurt de inenting dus het best voor het eerste seksuele contact.
• In Vlaanderen krijgen meisjes het vaccin gratis aangeboden in het eerste jaar secundair onderwijs. Maar aangezien het vaccin niet beschermt tegen alle types HPV, blijft het belangrijk om vanaf 25 jaar om de drie jaar een uitstrijkje te laten nemen door de huisarts.

Meer info vind je op www.bevolkingsonderzoek.be