Hoe zit het met het gebruik van drugs en alcohol in Vlaanderen?

In 2022 heeft VAD, het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs, voor de achtste keer een enquête uitgevoerd over het gebruik van alcohol en drugs onder 900 bezoekers van clubs, dansfeesten en festivals.

Wat blijkt uit deze studie?

Het gebruik van illegale drugs blijft over de jaren vrij stabiel, met een wekelijks gebruik dat over het algemeen zelfs lager ligt dan twintig jaar geleden. Wat alcohol betreft, is dat een ander verhaal. Er zijn aanwijzingen dat sommige groepen aanzienlijke gezondheidsrisico's lopen. Er is onmiskenbaar een verband tussen recreatief drugsgebruik en uitgaan. Feestvierders gebruiken dus meer illegale harddrugs en alcohol dan de algemene bevolking. De cijfers uit dit onderzoek kunnen dan ook niet worden gegeneraliseerd.

VAD study
“Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat het regelmatige gebruik van alcohol een veel groter probleem vormt dan het gebruik van illegale drugs. Alcoholpreventie in het uitgaansleven blijft dus cruciaal”

- Katleen Peleman, directeur van VAD

Enkele opvallende details:

  • Een kwart van de feestvierders loopt een hoog risico op problemen met alcohol

    Vrijwel alle respondenten hebben het afgelopen jaar alcohol gedronken tijdens hun avondjes uit. Wat zorgwekkend is, is dat bijna zeven op de tien respondenten, zowel mannen als vrouwen, tekenen vertonen van matig risicovol alcoholgebruik. Bovendien doet één op de zeven à acht minstens één keer per week aan binge drinking*, vooral bij jonge feestvierders.

    *"Alcoholinname op korte termijn" in een zeer korte tijd, met als doel dronkenschap, ook bekend als "acute alcoholintoxicatie" of "zware alcoholinname".

  • Distikstofoxide, ook wel lachgas genoemd, komt weinig voor

    Lachgas wordt vaak als een in het uitgaansleven wijdverspreide drug aanzien, maar dat komt niet terug in deze bevraging. Slechts 2% van de uitgaanders had het voorgaande jaar lachgas gebruikt. Geen enkele respondent gebruikte één keer per week of meer lachgas.

  • De meest gebruikte illegale harddrugs in het uitgaansleven

    Cannabis, ecstasy en cocaïne zijn de meest gebruikte illegale stoffen. De helft van de respondenten heeft aangegeven minstens één illegale stof te hebben gebruikt in het afgelopen jaar. Cannabis wordt verreweg het meest gebruikt, gevolgd door ecstasy en cocaïne. Voor alle andere illegale drugs ligt dit percentage ver onder de 10%. Het is opvallend dat het gebruik van cocaïne hoog is, namelijk 18%, maar de laatste jaren niet is gestegen. Het wekelijks tot dagelijks gebruik van cocaïne ligt op 2%, ongeveer hetzelfde niveau als twintig jaar geleden.

  • Toename van het gebruik van ketamine

    Deze toename vertaalt zich echter niet in een hoger niveau van regelmatig gebruik. Het huidige percentage van 0,5% regelmatig gebruik ligt zelfs op het laagste niveau in 10 jaar. Feestvierders experimenteren vaker met ketamine, maar dit leidt zelden tot wekelijks gebruik.

“Uit deze bevraging blijkt dat vooral het gebruik van alcohol in het uitgaansleven blijvend aandacht vraagt. Samen met VAD stimuleren we organisatoren in het uitgaansmilieu om een evenwichtig alcohol- en drugbeleid uit te werken. Dat beleid bestaat uit vier pijlers: 'regels en afspraken’, ‘educatie’, ‘omgevingsinterventies’, en ‘zorg en begeleiding’. De aanhoudende inspanningen leveren ook vruchten af."

 - Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits

Groeiende aandacht voor gezondheid

Het regelmatig gebruik van illegale harddrugs is de afgelopen 20 jaar niet systematisch toegenomen. Sterker nog, het regelmatig gebruik van cannabis is in die periode aanzienlijk gedaald. 96% van de feestvierders neemt een of meerdere preventieve gezondheidsmaatregelen wanneer ze uitgaan. Dit omvat onder andere voldoende water drinken, goed uitgerust aan de avond beginnen, niet rijden na het drinken van alcohol of drugs, regelmatig verkoeling zoeken en afspraken maken met vrienden.

 

Een Quality Nights-label

Organisatoren kunnen hiervoor terecht bij het preventiewerk, met behulp van de leidraad die VAD uitwerkte. Binnen de pijlers ‘educatie’ en ‘zorg en begeleiding’, is de samenwerking met een peer support-werking zoals Safe ’n Sound aangewezen. Deze zet vrijwilligers in, die rechtstreeks met de feestvierders in gesprek gaan over alcohol en andere drugs. Clubs en events die investeren in een veilig en gezond uitgaansleven kunnen, in samenwerking met VAD en het preventiewerk, ook het Quality Nights-label aanvragen.